معرفی شخصیت هالو زال

در این مطلب از سایت حسین عباس پناه به معرفی شخصیت هالو زال که در قوم لر همچون زال در شاهنامه می باشد می پردازیم…

معرفی شخصیت هالو زال

زال علاءالدین وند بختیاری شُهره به هالو زال از شخصیت‌های معنوی بختیاری محسوب می‌شود. هالو زال گذشته از جایگاهِ خانوادگیِ خود نمادی از فرزانگی و دور اندیشی در ایل بختیاری است و میانِ بختیاری‌ها نقشی همچون زال اسطوره‌ای درشاهنامه را به عهده دارد.

خانواده

هالو زال فرزندِ آ رستم علادین وند، شخصیتی تاریخی و همزمان با دوره محمدشاه قاجاراست.

شهرت

شهرت نامبرده به دلیل تحذیر و پیش‌بینی قتل‌عام نامدارخان و سران بهداروند، پیش از رویارویی خونبار با جعفرقلی خان می‌باشد که منجر به سال‌ها جنگ و نا آرامی داخلی در بختیاری گردید. ایشان اگرچه نمی‌تواند مانع قتل‌عام نامدار خان و همراهانش شود،اما با گریختنِ خود و دو کودکِ همراه به ادامه حیات سیاسی خانوادهٔ کشته شدگان کمک می‌کند.

هالو زال در فولکلور بختیاری ها

اشعار و داستانهایی در فرهنگ فولکلور مردم بختیاری در موردِ وی ساخته شده و چندی ترانه با صدای خوانندگان بزرگ بختیاری همچون بهمن علاءالدین برای وی خوانده شده است.

هالو زال خُـو اِگُوهه، مَگُوین و مَخَندین
اسبونتونِ زین کُنین، یَراق بِوَندین
هالو زال خُـو اِگُوهه، بِس بِگرین گُوش
اسبونتونِ زین کُنین، خُوتون یَراق پُوش
سُواری ز دیر اِیاه، اُردیس به دیندا
دَروازِنِه بگُشین، بگُوینس بفرما
سُواری ز دیر اِیاه، اُردیس به دینس
لامِردُونِ فَرش کُنین، سی بنشینس
سُوارون به رَه اِیان، مَیلِ خُراسُون
نُمدارخُون شُل شُل کُنه، رِه وانیاسُون
نُمدارخُون شُل شُل کُنه، به سَرِ کَوشا
کَد باریک بالا بُلَند، داره تَماشا
نُمدارخُون شُل شُل کُنه، به سَرِ گیوَه
کَد باریک بالا بُلَند، داره گِریوَه
یَه دَستُم به چُو چادر، سلام به زُونُم
شُراوی کُر اَسَد، تَش وَند به جَونُم
یَه دَستُم به جلوت، خان خُوش اُوَیدی
کی دیده وا دَست نَیان، نُمدار و عیدی
سَرآستون و زیرآستون، هَمِس گَشتُم
عَمدُم کِرد جعفرقلی، قَطار نَبَستُم
سَرآستون و زیرآستون، چُل چُلِ بَرد بَرد
نُمدارخون قَطار نَبَست، یَه پَر ز کار وَند
هالو زال به پُشت مال، بُـور کرده تیمار
هَشار کرد به نُمدارخُون، نَـوید خَـوَردار
کاشکی که سه روز پیش، بیدُم خَـوَر دار
چپ و راست جنگ بکردُم، چی پار و پیرار
کاشکی که پیشتر ز یُـو، خَـوَر بویدُم
دستم به تفنگ برَهد، نَـر وَر بُـریدُم
خان قلی، جعفرقلی، کُرِ اَسَدخُون
مُو گُدُم، جنگ نیکُنی اَمسال زِمستُون
لامِردُونِ فَرش کُنین، ز گُلِ خاش خاش
مَگُوهین نُمدار لُـره، بِگُوین قزلباش
لامِردُونِ فَرش کُنین، ز گُلِ قالی
کُجه رَهد نُمدار دَلـُّو، جاس مَنده خالی
سَرآستون و زیرآستون، ایل به گُداره
نُمدارخُون مُنجزی، شَرّاک سُواره
سَرآستون و زیرآستون، ایل به شُلُوه
نُمدارخُون مُنجزی، سی جنگ کَلُوه
لامِردون فَرش کُنین، قالیچه هانه
کی دیده مهمُـون کُشه، حُـونه خُـدانه
آفَـرَج مَکُشین، که لُـرزِنیه
بکُشین نُمدارخُـونه، که مُنجزیه
کُشتنه نُمدار کَـلُو، نَـر شیرِ هَیلان
دشمنون شادی کُنن، به ایلِ بی خان
وَیدی بی به مهمونی، کَج کُن به حُونه
خُومه کُشتی، نکُشی عالیوَرُونه
مَحمُسَین گُلاله سُهر، بَوو نَدیده
دیدُمس به پُشت پیر، سَرس بُریده
ماه پسند مَینانه کَند، وَندس به گَردن
مَحمُسَین مَکُشین، زینس به پَرده
ماه پسند مَینانه کَند، وَندس به مُل شُون
مَحمُسَین مَکُشین، زینس به دُرغوُن
بارِالله بِم برَسوُن، تُفنگ قَطاره
بَساکُم به دَر کُنُم، تیپِ سُـواره
اَلهی کُـرِ غَـریب، ریش تِـردنیدَه
سُـوارون بهداروند، سَـرها بُـریدَه
سَـرآستونَـه بِگِـرین، دینِـه کُـلُـونَـه
بِگِـرین و مَکُشین، نُمدار دَلـُّـونَـه
سَرآستون و زیرآستون، چُل چُلِ بَرد بَرد
داد ز دست علی صالح، مُون کُمیت زَرد
سَرآستون و زیرآستون، آستون به آستوُن
تیپ سوار بهداروند، زال مَند به جاسوُن
سَرآستون و زیرآستون، چُل چُلِ زَورُون
تیپ سُوار بهداروند، رَهدن به دَورُون

آرامگاه

آرامگاهِ هالو زال دارای کوشکی فرو ریخته و معماری معمولی است. با بالا آمدن آب رودخانه کارون و گسترش دریاچه سد گتوند علیا، آرامگاه تاریخی زال علادین وند بختیاری منیز در محل زیر کوه هارنیِ کلاً در منطقه آبماهیک که برای عشایر منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است، در معرض نابودی و غرق شدن قرار گرفت.

دست نویس حسین عباس پناه درباره شخصیت هالو زال

خدا را شاکرم که زال علاءالدین وند شهره به هالو زال پنج پشت مادر من بوده و بنده از نوادگان این بزرگ مرد می باشم…

شعر سروده شده توسط حسین عباس پناه برای هالو زال

هالو زال…???
هالو زال هیجار مزن کس نیکنه گوش…???
کس دی منه ای زموه نبو یراق پوش…???
هالو زال هیجار مزن نداره فاده…???
تفنگا بی فشنگ منه حوه ها نهاده…???
هالو زال هیجار مزن کس دی نمنده…???
گوویل و ددویلم دی وابین زمنده…???
هالو زال تو رهدی و کس وام نیده هیاری…???
نید کسی که وام جو بنه سی بختیاری…???
هالو زال بیو دیه هونی گریوم…???
بو خدا ایل که ایچو نید منی غریوم…???
هالو زال تو رهدی و کس زت نیکنه یاد…???
بعد خوت دی نبینم ایلم بووه شاد…???
هالو زال وری بیو دل سیت هده تنگ…???
زه بی کسی دی نوم تونه زنم بنگ…???
شاعر:::حسین عباس پناه…

برای مشاهده دیگر دستاورد های قوم لر کلیک کنید.